تعمیرات و نوسازی موتورخانه

در ساختمان ها تمامی تجهیزات تاسیساتی سیستم به یک فضا انتقال داده می شود که کنترل و تعمیر آن ها را آسان تر می کند. به محل قرار گرفتن این تجهیزات، موتورخانه می گویند. موتورخانه یا مکانیکال روم،  فضا یا اتاقی در یک ساختمان است که به دستگاه های مکانیکی و کنترل کننده های الکتریکی که جهت فرآیند گرمایش و سرمایش یک ساختمان لازم است، اختصاص داده می شود.

موتورخانه ها بنابر کاربری ساختمان و سیستم های تاسیسات آن در اندازه های مختلفی ساخته می شوند. در ساختمان هایی که از سیستم های حرارت و سرمایش مرکزی استفاده می کنند ابعاد موتورخانه بزرگتر می شود. در این نوع از ساختمان ها تمامی تجهیزات تاسیساتی سیستم به یک فضا انتقال داده می شود که کنترل و تعمیر آن ها را آسان تر می کند.

همانگونه که نسل ها یکی پس از دیگری تغییر می کنند و نو می‌شوند، موتورخانه‌ی یک ساختمان نیز نیاز به نوسازی دارد. برخی از مشتریان تصور می کنند که برای همیشه یک بویلر و یا دیگ آبگرم را می توان تعمیر کرد مثلا هر مشکلی را با جوشکاری، تعمیر و تعویض برخی قطعات حل کرد؛ در صورتی که بعضی اوقات، بهترین راه تعمیرات و نوسازی موتورخانه می باشد.

عمر موتورخانه

موتورخانه‌های قدیمی‌تر مثل بسیاری از تجهیزات تاسیساتی در اثر مرور زمان دچار خوردگی‌ها، بهم خوردن عایق بندی و آب‌بندی یا تغییرات عمده در کنترل فشار می‌شوند. در این صورت تعمیرات و نوسازی موتورخانه بسیار جدی‌تر می‌نماید. اندازه گیری غلظت سوخت های فسیلی یا تطبیق کردن میزان آلاینده‌های این سوخت‌ها با استانداردهای سازمان بهره‌وری انرژی، از جمله خدمات نگهداری است که در مورد موتورخانه‌های با ابعاد وسیع‌تر مثل مجتمع‌های اداری و تجاری، مجتمع‌های مسکونی و برج‌ها و بیمارستان‌ها، اهمیت و جدیدت بیشتری می‌طلبند.

ساکنین یک ساختمان ممکن است در طول سالیان دست به تغییراتی در حد اضافه کردن یا کم کردن انشعابات آب گرم و یا رادیاتورهای شوفاژ دست زده‌باشند. این مورد در صورتی که با مشورت و نظر یک متخصص انجام نشوند می‌توانند با گذشت زمان مشکلاتی را در تامین فشار و حجم مورد نیاز آب گرم و یا کارکرد پمپ‌ها و شیرآلات موتورخانه بوجود بیاورند که نیاز به تعمیرات و نوسازی موتورخانه از جمله تعمیر مشعل موتورخانه گردد.

نوسازی موتورخانه

یکی از بهترین راه‌های بهینه‌سازی مصرف انرژی و کاهش آلودگی‌ها، نوسازی موتورخانه های شوفاژ و بکارگیری تجهیزات جدیدتر است. البته نباید فراموش کرد که نوسازی فقط با این هدف انجام نمی‌شود. گاهی نوع ایرادات موتورخانه چنان در کنار یکدیگر قرارمی‌گیرند که در مجموع هزینه تعیمر موتورخانه نسبت به راه‌اندازی موتورخانه‌ای جدید با تجهیزات تازه مقرون به صرفه نیست.

 

 

چرا نوسازی موتورخانه بصرفه‌تر است؟

در بازدیدهایی که از ساختمان‌های اداری و مسکونی انجام می شود، اغلب دیده می شود که مالکین و یا مسئولین ساختمان از هزینه های فراوان تعمیر سیستم به ستوه آمده‌اند؛  نکته مهم این است که یک مخزن که تحت خوردگی ۱۵ ساله آب سخت است، بتدریج و بر اثر خوردگی نازک شده و در نقاط جوش سرعت خوردگی بیشتر می‌شود و به همین دلیل پس از سپری شدن زمان عمر مفید، هر چقدر هم که جوشکاری انجام شود، هزینه اضافی و بیهوده‌ای خواهد بود و راه حل بهتر این است که یک مخزن جدید تهیه گردد.

فرایند نوسازی موتورخانه

فرایند نوسازی موتورخانه به شرح زیر است:

۱- تعویض کلکتور

بطور کلی نوسازی موتورخانه از نوسازی شیرآلات و جابجایی لوله های پوسیده با لوله های نو آغاز می شود. برای این منظور می توان از تعویض کلکتور (لوله اصلی تقسیم کننده آب گرم یا سرد) نوسازی را آغاز کرد. عموما این لوله‌ی قطور بیشترین فشار کاری را متحمل شده و از آنجایی که حکم شاهرگ تاسیسات را بر عهده دارد، هرگونه اشکال یا اختلالی در آن می تواند در سامانه گرمایشی یا سرمایشی ساختمان ایجاد اشکال نماید. برای تعویض کلکتور قطعا شیر آلات اصلی متصل به آن باید باز و با اسید شسته شده و در صورتی که مستعمل باشند، تعویض گردند تا همچنین در هزینه تعویض کلکتور صرفه جویی گردد.

۲- تعمیرات مخازن آب گرم

با تعویض کلکتور حالا قلب تاسیسات تعمیر شده است و می توان با توجه به اینکه کنترل قطع و وصل کردن جریان آب حالا درست شده است، به تدریج در قسمت‌های دیگر موتورخانه تعمیرات را آغاز نمود. بطور کلی قدم‌های بعدی در نوسازی موتورخانه، تعمیرات روی مخازن آب گرم و یا منبع های دو جداره و کویل دار است. اسید شویی کویل ها و یا تعویض مخازن فرسوده می‌تواند مشکل عمده تامین آب گرم ساختمان را تا 10 سال بعد از تعویض مخزن حل نماید. اینکار قطعا بهتر از تعمیرات و جوشکاری‌های پی در پی مخزن و یا بدتر از آن تعویض منبع های دو جداره و کویل دار با مبدل های صفحه ای است (مبدل های صفحه ای برای ساختمان‌های اداری مناسب است و به هیچ وجه برای ساختمان‌های مسکونی پیشنهاد نمی شود).

۳- تعویض دیگ های آب گرم

قدم بعدی در نوسازی موتورخانه، دیگ های آب گرم است. در صورتی که دیگ نشتی نداشته باشد، تعویض آن لزومی ندارد ولی در صورتی که در دیگ های چدنی یکی از پره ها شروع به نشتی کند، بهتر است فکری اساسی جهت تعویض کلی دیگ بکنیم. نشتی آب از یکی از پره‌ها، نشان از نازک شدن بدنه همه‌ی پره‌ها دارد. با این وجود، در صورتی که بودجه برای تعویض کلی دیگ فراهم نباشد و بخواهیم فقط یکی از پره‌ها را به تنهایی تعویض کنیم، توصیه می‌شود که از پره‌های بازسازی شده دسته دوم مناسب برای این کار استفاده شود. چون بتدریج رسوب در پره‌های بعدی هم موجب نشتی می شود و بهتر است از پره‌ای استفاده کنیم که عمری برابر با بقیه قسمت‌های سیستم داشته باشد. در صورت تعویض کلی دیگ و جایگزینی آن با دیگ نو، حداقل تا ۱۰ سال سیستم می تواند بدون نیاز به هزینه اضافی و تنها با نگهداری صحیح به کار خود ادامه دهد.

۴- عایق کاری

در پایان فرایند نوسازی سامانه گرمایشی بهتر است از عایق کاری غافل نشویم. عایق کاری صحیح علاوه بر افزایش عمر لوله ها و جلوگیری از هدر رفت انرژی، می تواند به زیبایی موتورخانه کمک موثری بنماید.

نگهداری موتورخانه

مجتمع‌های بزرگ مسکونی و یا اداری و تجاری معمولا، با تیم‌های متخصص در زمینه تاسیسات قراردادهای طولانی مدت برای نگهداری و بازرسی منظم موتورخانه دارند. در این موارد، با توجه به تعداد واحدها و انشعابات مجتمع و همچنین شرایط فصلی جاری، دفعات بازدید در ماه تعیین می‌شود. البته بسیاری از مجتمع های بزرگ دارای نیروهای مقیم تعمیراتی و تاسیساتی هستند که در صورت بروز اشکالات فنی به صورت به رفع ایراد اقدام می‌کنند.

به طور کلی تعمیر و نگهداری موتورخانه و شوفاژ اگر در زمان مناسب و بعد از سرویس های دوره ای منظم، انجام شود، باعث کاهش هزینه کلی سیستم موتورخانه و تعمیرات و نوسازی موتورخانه در بلندمدت می شود. چرا که با سرویس و تعمیر تجهیزات در بهترین زمان، عمر مفید سیستم ارتقا پیدا کرده و نیاز به تعویض آنها که هزینه اولیه زیادی را به بار می آورد، کمتر می شود.

 

 

رفع عیب یک سیستم گرمایشی که به شکل مناسبی کار نمی کند علاوه بر اینکه یک هنر است، پشتوانه علمی نیز دارد. شما ممکن است در خصوص هواگیری سیستم هر کاری که می توانستی، انجام داده اید و یا منبع انبساط را برای اطمینان از عدم گرفتگی در آن بررسی و بازدید کرده اید، ولی مشکل هنوز رفع نشده باشد. پس حضور یک فرد متخصص در این مواقع ضروری است.

آیا موتورخانه نیاز به نگهداری دارد؟

در اینجا باید گفت بله معمولا سرکشی متناوب و به موقع به این گونه سیستم‌ها یا همان نگهداری و سرویس، جلوی بسیاری از هزینه‌های تعمیراتی گران‌تر و پر دردسرتر و تعمیرات و نوسازی موتورخانه را می‌گیرد. به همین منظور متخصصان تاسیسات گلریز همیشه پیشنهاد می‌کنند که مجتمع‌های ساختمانی با یک مجموعه یا فرد فنی قرارداد ببندند تا هم سرویس همیشگی و منظم انجام‌شود و هم به هنگام پیداشدن ایرادی جدی سریعتر به نتیجه برسند. در ضمن وقتی قرارداد طولانی‌ مدت باشد هم هزینه پایین‌تر می‌آید هم اینکه به دلیل راندمان خوب موتورخانه، هزینه سوخت مصرفی هم کاهش می‌یابد.

نکات عمومی برای نگه داری بهتر از موتور خانه ها

در این بخش می خواهیم به برخی از مهم ترین نکاتی اشاره کنیم که  رعایت آن ها باعث کارآیی بهتر موتورخانه ها می شود. این نکات عبارتند از:

تنظیم مشعل موتورخانه

عایقکاری حرارتی لوله‌های رفت و برگشت آبگرم و کلکتورها

تمیزکردن ، شستشو و رسوبگیری دیگ آبگرم

استفاده از سامانه کنترل هوشمند موتورخانه جهت تنظیم دمای آبگرم متناسب با هوای خارج

نصب ترموستات های موضعی کنترل دما مانند شیر ترموستاتیک رادیاتور

تنظیم دمای فضای منزل در دامنه آسایش حرارتی استاندارد ( ۲۲- ۱۸ درجه سانتی گراد)

عدم استفاده از گرمایش در اتاق‌ها یا فضاهای غیر قابل استفاده

استفاده از لباس گرم در منزل – استفاده از پرده های ضخیم جهت کاهش اتلاف حرارتی از پنجره

بستن کرکره و پرده در شب و باز گذاشتن آنها در روز که از انرژی خورشید تا حد امکان استفاده شود.

استفاده از نوارهای درزگیر جهت هوابندی بازشوهای پنجره ها ودرب‌های ورودی منزل – نصب یک یا دولایه نایلون شفاف روی پنجره ها

نکاتی برای بهینه سازی موتور خانه ها

موتورخانه ها معمولا فضاهایی هستند که انرژی زیادی را تولید می کنند و در این میان باید به نحوه طراحی آن ها توجه خاصی کرد تا از اتلاف انرژی توسط آن ها جلوگیری شود این نکته ها عبارتند از

نصب سیستم کنترل محیطی هوشمند موتورخانه

تنظیم موتورخانه

تطابق دیگ و مشعل

نصب دمپر بارومتریک عایقکاری لوله و دیگ

رسوب زدایی و شستشوی دیگ