نصب پمپ زمینی و خطی

پمپ سیرکولاتور از دسته پمپ های سانتریفیوژ و یکی از پرمصرف ترین پمپ ها در صنعت تاسیسات است. ایـن پمپ هـا که به آنها پمپ خطی ، پمپ آب گرم ، پمپ سیرکوله نیز گفته می شود وظیفه گردش آب در سیستم هـای گرمـایش و حرارت مـرکزی را بــرعـهده دارنـد کـه آب تا دمـای 140 درجه سانتیگراد را در سیستم به گردش درمی آورند.

یکی از خصوصیات بارز این پمپ ها کارکرد کم صدای آنهاست. الکتروموتور پمپ سیرکولاتور RPM1400 یا RPM 2800 است. این پمپ ها تک دور، دو دور، سه دور یا چهار دور هستند. جنس بدنه پمپ استیل یا چدن و پروانه آنها تکنوپلیمر، استیل، برنز یا برنج، چدن، آلومینیوم و باکالیت است.

نکته قابل توجه در خصوص این پمپ ها این است که دارای مکش منفی نیستند و حتما باید سیال بر روی پمپ مسلط باشد.

بطور کلی کلمه سیرکوله به معنی گردانیدن است و منظور از پمپ سیرکولاتور پمپ هایی است که وظیفه حرکت دادن یا گردانیدن آب سرد یا گرم سیستم های تهویه مطبوع یا حرارت مرکزی ساختمان را از محل تولید تا محل های تبادل حرارت در دستگاه های سرمایش و گرمایش بعهده دارند . پمپ های سیرکولاتور معمولا در ساختمانهای کوچک و متوسط با دور کمتر (و تا حدود 1450 دور در دقیقه) مورد استفاده قرار می گیرند.

به عبارت دیگر پس از تامین آب گرم در دیگ حرارت مرکزی ساختمان و همچنین آب سرد در سیکل نصب چیلر و سیستم سرمایش ساختمان ، وظیفه حرکت دادن این آب گرم یا آب سرد درلوله ها از محل راه اندازی موتورخانه تا محل های تبادل حرارت مانند رادیاتورها ، فن کویل ها و کویل های هواساز بعهده پمپ های سیرکولاتور می باشد.

پمپ های سیرکولاتور آب سیستم های سرمایش و گرمایش ، در ساختمان های کوچک و متوسط معمولاً دارای انواع خطی و زمینی و دور 1450 بوده و نسبت به پمپ های مشابه آبرسانی دارای توان الکتریکی کمتری می باشند . پمپ های خطی روی لوله همراه با اتصال دنده ای یا فلنجی نصب می گردند و پمپ های زمینی نیز روی شاسی مناسب و تراز شده و روی بولت های دارای لرزه گیر لاستیکی نصب می شوند .

اصولا پمپ های سیرکولاتور فقط برای گردش آب سیستم سرمایش و گرمایش در مدار این تجهیزات مورد استفاده قرار می گیرند ، بنابراین اصطلاحاً آب روی پروانه آنها سوار بوده و نیازی به دارابودن توانایی مکش آب از سطوح پایین تر (مانند پمپ های آبیاری و آبرسانی ) ندارند .

 

 

نحوه عملکرد پمپ آب سیرکولاتور

یک پمپ آب سیرکولاتور شامل دو بخش اساسی الکتروموتور و پمپ آب می باشد. موتور الکتریکی، پروانه ها را به حرکت در آورده که باعث جابجایی آب به سمت جلو و یا به سمت بالا می شود. پروانه ی پمپ سیرکولاتور مانند یک توربین بوده و شامل یک چرخ همراه با یکسری تیغه های زاویه دار می باشد که با حرکت سریع خود، آب را به سمت جلو سوق می دهد. موتور نیز در یک پوشش ضد آب مهر موم شده، به پروانه چسبیده است. هنگامیکه آب به سمت بالا پمپاژ می شود، آب در اطراف یک سیستم سیرکولاتور گردش پیدا کرده و مجدد به موقعیت اصلی خود باز می گردد. با توجه به این، یک پمپ سیرکولاتور نیاز به قدرت کافی جهت انتقال و جابجایی آب در لوله ها را دارد. این پروسه بارها و بارها تکرار خواهد شد. با توجه به اینکه پمپ سیرکولاتور به اندازه کافی کوچک است، می توان آن را در کنار سیستم لوله کشی نصب کرد.

در هر پمپ سانتريفوژی، يک چرخ پره داری به نام "پروانه" وجود دارد که داخل محفظه حلزونی شکلی از طریق موتور می چرخد.

آب از طریق دهانه مکش پمپ و از قسمت میانی چرخ پره دار به فضای ما بين پره ها وارد شده، در صورت روشن بودن پمپ همراه با چرخ پره دار می چرخد و با دریافت انرژی جنبشی از پروانه پمپ، به سمت محيط خارجی پروانه حرکت کرده (تحت تاثير نيروي گريز از مرکز) و از قسمت لبه چرخ پره دار خارج می شود.

به دليل شکل محفظه حلزونی و محل قرار گرفتن پروانه در آن، به تدريج سرعت آب در داخل محفظه کاهش می يابد و در ضمن این کاهش انرژی، مقداری از انرژی جنبشی به انرژی پتانسيل (فشار استاتيک که همان هد پمپ است) تبديل شده و آب از دهانه پمپ خارج می شود.

موتورپمپ سیرکولاتور خطی (Inline):

پمپ های سیرکولاتور خطی در خط لوله واقع هستند و همچنین ورودی و خروجی پمپ نسبت به هم در یک راستا قرار می گیرد. این پمپ ها به منظور به گردش در آوردن آب گرم در یک مدار بسته از سیستم گرمایش مرکزی و یا مدار گردش آب سرد و گرم بکار می روند. تولید الکتروپمپ های سیرکولاتور خطی معمولا در دو نوع کوپلینگ دار و بدون کوپلینگ انجام می شود.

به پمپ های جریانی خطی، "پمپ هوايی" نیز گفته می شود. از این دسته از الکتروپمپ ها عموما در ساختمان های کوتاه مرتبه و یا با ارتفاع متوسط استفاده می شود و هدف از بکارگیری آن، به جریان انداختن آب در سیستم بسته تاسیسات گرمایشی است و هد تولیدی پمپ عمدتا صرف افت فشار ناشی از اصطکاک لوله و اتصالات سیستم می شود.

اجزای پمپ خطی:

الکتروموتور

شافت (محور)

یاتاقان

کاسه نمد

کوپلینگ

قسمت روغن کاری

پروانه

امروزه با پیشرفت تکنولوژی برای کاهش قیمت تولید و کوچک نمودن حجم این نوع پمپ ها به ویژه بخش پروانه و موتور آن، از راهکار افزایش دور (تا 3000 دور بر دقیقه) برای فراهم کردن هدهای بالاتر استفاده می شود. بنابراین صنعتگران برای جلوگیری از کاهش شدید بازدهی پمپ در دبی های پایین، به تولید پمپ های چند دور روی آورده اند.

پمپ های زمینی:

موتور پمپ های جریانی که مقدار آب دهی و هد بالاتری دارند، موتور و پمپ بزرگی خواهند داشت. به علت وزن زیاد این موتور پمپ ها، نصب آنها باید بر روی زمین و روی "فونداسیون" انجام شود. به این پمپ ها، پمپ های زمینی گفته می شود.

این پمپ ها معمولا از چدن ساخته شده و پروانه ی آنها نیز از چدن یا برنج می باشد. الکتروموپمپ آب سیرکولاتور خطیتور این پمپ ها دارای دور 1450 بوده و به صورت دائم کار می باشند. در مواقعی که میزان فشار و بازدهی بالاتر از حد میزان فشار و بازدهی پمپ های سیرکوله خطی می باشد، از این مدل پمپ سیرکولاتور استفاده می شود.

پمپ های سیرکولاتور زمینی به دو دسته تقسیم می شوند. دسته ی اول اتابلوک بوده، که در آن الکتروموتور و پمپ از طریق واسطه به هم متصل می باشند.

در دسته ی دوم پمپ و الکتروموتور از طریق شاسی و کوپله و واسطه ای به نام کوپلینگ به هم متصل می شوند.

 

 

مزایا پمپ سيرکولاتور

کارکرد کم صدا

مصرف بهینه انرژی

تنوع مدل و سایز

پمپاژ در دمای بالا

نصب آسان

هزینه نگهداری پایین

کاربرد پمپهای سیرکولاتور

پمپ‌های سیرکولاتور بسته به نوع و جنس‌شان کاربرد‌های متفاوتی دارند. به‌عنوان مثال می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

سیرکوله کردن آب گرم و آب سرد در دما‌های 10- تا 130 درجه سانتی‌گراد به‌وسیله پمپ سیرکوله انجام میشود.

برای سیرکوله کردن آب گرم و آب سرد در سیستم تهویه هوا، رادیاتور‌ها، سیستم گرمایش از کف و همین‌طور سیستم گرم کردن آب هم از پمپ سیرکولاتور استفاده میشود.

از پمپ‌های سیرکولاتور خطی با بدنه و پروانه از جنس استیل، جهت جا‌به‌جایی انواع سیال‌های شیمیایی،صنعتی و سیستم‌های شستشو در صنعت استفاده میشود.

از این پمپ‌ها در استخر‌ها، پکیج و شوفاژ‌ها هم استفاده میشود.

پمپ آب در گردش، وظیفه گردش آب تا دمای 140 درجه سانتی‌گراد را در سیستم‌های گرمایش و حرارت مرکزی، بر عهده دارد.

انتقال آب از سیستم گرمایش مرکزی و تهویه هوا در موارد کاربری اداری، تجاری و صنعتی هم با کمک پمپ سیرکولاتور انجام میگیرد.

کاربری این تجهیزات صنعتی را می‌توان در سیستم‌های شستشوی صنعتی،گرمایش خانگی، سرمایش خانگی،گرمایش صنعتی و سرمایش صنعتی هم یافت.

تفاوت پمپ هایسیرکولاتور خطی و زمینی

پمپ های سیرکولاتور از نوع گریز مرکز با توجه به ظرفیت های مختلف در دو نوع خطی و زمینی تولید می گردد.

در محاسبات و انتخاب پمپ برای موتورخانه حرارت مرکزی معمولا از دو نوع پمپ استفاده می کنیم ؛ یکی برای مدار سیرکولاتور آب گرم مصرفی و دیگری برای مدار سیرکولاتور مدار گرمایش

پمپ های سیرکولاتورخطی معمولا تنها دبی ایجاد می کند در حالی که پمپ های سیرکولاتور زمینی هم دبی و هم فشار ایجاد می کنند.

نکته ۱ : بیشتر اوقات برای مدار سیرکولاتور آب گرم مصرفی از پمپ های خطی و برای مدار سیرکولاتور مدار گرمایش از پمپ های زمینی استفاده می شود.

نکته ۲ : تا دبی GPM 100 از پمپ های خطی و برای دبی های بالاتر از پمپ های سیرکولاتور زمینی است.

محل نصب پمپ سیرکولاتور :

پمپ های سیرکولاتور معمولا در مسیر برگشت آب مدار سیستم های سرمایش یا گرمایش نصب می گردند به عبارت دیگر در سیستم های گرمایش قبل از دیگ حرارت مرکزی و در سیستم های سرمایش قبل از چیلر قرار می گیرند ، بطوریکه خروجی آب پمپ های سیرکولاتور در سیستم های گرمایش وارد دیگ شده و سپس در رادیاتور ها و فن کویل ها توزیع می گردد و در سیستم های سرمایش خروجی آب پمپ سیرکولاتور وارد اواپراتور چیلر گردیده و سپس به فن کویل ها و کویل هواساز ها وارد می شود .
به منظور برگشت آبگرم مصرفی استفاده نشده در لوله کشی آبگرم ساختمان ، نصب پمپ برگشت آبگرم قبل از منبع کویلی یا دو جداره روی لوله برگشت آبگرم ضروری است.
معمولا پمپ برگشت آبگرم مصرفی به منبع دوجداره یا حتی منبع کویلی موتورخانه ساختمان از نوع پمپ خطی سایز ۱ اینچ یا ۱/۴ ۱ اینچ گراندفوس (GRUNDFOS) ، داب (DAB) و یا برند ویلو (WILO) در نظر گرفته می شود.

توصیه های اجرایی نصب پمپ سیرکولاتور :

طبق استانداردهای توصیه شده تاسیسات گلریز، در ساختمانهایی که دارای ۸ واحد یا بیشتر باشند در نظر گرفتن پمپ سیرکولاتور “رزرو” با همان قدرت ، هد و دبی پمپ اصلی الزامی است.
بهتر است با تفکیک عملکرد پمپ سیرکولاتور آبگرم سیستم گرمایش (یا سرمایش) ساختمان با مسیر گردش آبگرم تغذیه دیگ در منبع کویلی ، برای هریک از دو مسیر جهت بهره برداری بهتر در فصول مختلف سال پمپ سیرکولاتور جداگانه ای نصب گردد.
بطور کلی فرمان off- on عملکرد پمپ های سیرکولاتور توسط ترموستات جداری نصب شده روی لوله آب برگشت سیستم گرمایش (یا سرمایش) انجام می پذیرد.
تنظیم دمای ترموستات جداری نصب شده روی خط لوله مکش پمپ سیرکولاتور، معمولا باید حدود ۵ درجه سانتیگراد کمتر از دمای تعیین شده ترموستات مستغرق دیگ آبگرم موتورخانه ساختمان باشد.
نصب صافی (strainer) در لوله مکش کلیه پمپ ها و نصب لرزه گیر در لوله ورودی و خروجی پمپ های سیرکولاتور زمینی ضروری است.

• دیاگرام نصب پمپ خطی سیرکولاتور  

• دیاگرام نصب پمپ زمینی سیرکولاتور

 

در مسیر لوله آب رفت و برگشت کلیه پمپ ها نصب شیر فلکه دروازه ای همراه با مهره ماسوره (و یا فلنج در سایزهای بزرگتر) بمنظور ایجاد امکان قطع جریان آب درون لوله و خارج کردن پمپ از محل خود جهت انجام تعمیرات احتمالی الزامی میباشد.
اجرای یک مسیر لوله بای پاس (By Pass) برای هر پمپ سیرکولاتور تک مداره با سایز لوله اصلی همراه با شیر فلکه دروازه ای در مسیر آن الزامی است.
بمنظور جلوگیری از بازگشت آب سیستم به سمت پمپ ها ، نصب شیر یکطرفه بصورت افقی در مسیر آب خروجی از پمپ ها الزامی است.

سایر کاربردهای پمپ سیرکولاتور در سیستم گرمایشی ساختمان

پمپ های سیرکولاتور در سیستم گردش آب پکیج های گرمایشی، برگشت آب گرم مصرفی، مخازن آب گرم مصرفی و ... بکار می روند که در ادامه به توضیح چند مورد می پردازیم.

پمپ سیرکولاتور برگشت آب گرم مصرفی و کاربرد آن

این پمپ، جریان آب را در مدار لوله رفت، لوله برگشت و مخزن آب گرم مصرفی به راه می اندازد تا هدررفت حرارتی آب گرم مصرفی در لوله ها را جبران نماید.

به همین خاطر، همیشه بلافاصله پس از باز کردن شیر، آب گرم خواهیم داشت و بدین طریق از هدر رفتن آب جلوگیری می شود.

پمپ سیرکولاتور برای گردش آب شوفاژ

به پمپی که برای به گردش درآوردن آب گرم در سیستم آب گرم منازل و سیستم گرمایش مرکزی مورد استفاده قرار می گیرد، پمپ گردش آب شوفاژ می گویند.

پمپ سیرکولاتور آب گرم

چنانچه از مبدل حرارتی یا منبع کویل دار آب گرم ایستاده برای تامین آب گرم استفاده می شود، لازم است برای سیرکولاسیون آب گرم شوفاژ در آنها از پمپ آب گرم جداگانه ای استفاده شود.

انتخاب پمپ سیرکولاتور مناسب

به مانند هر پمپ دیگری، جهت انتخاب این پمپ نیز باید دو شاخص اصلی هر پمپ (مقدار دبی و هد پمپ)، نوع موتورپمپ از نظر نصب (خطی و یا زمینی) و نیز نوع برق آن (یک فاز و یاسه فاز) مشخص شود.

در ادامه مهمترین پارامترهای مکانیکی و الکتریکی پمپ سیرکولاتور ارائه می شود.

 

 

پمپ سیرکولاتور و پارامترهای اصلی آن:

پارامترهای مکانیکی الکتروپمپ ثبت شده بر روی پلاک مشخصات

هد

دبی

هد مکش منفی

جهت نصب

قطر دهانه رانش و مکش

قطر و جهت پرخش پروانه

پارامترهای الکتریکی الکتروپمپ ثبت شده بر روی پلاک مشخصات

تعداد فاز

ولتاژ مصرفی

توان مصرفی

شدت جریان نامی

دور نامی موتور

روش راه اندازی موتور

درجه حفاظت موتور

جهت چرخش شفت موتور